ویتیلیگو یا لک و پیس یک بیماری مزمن پوستی است که در آن سلول‌های ملانوسیت (تولیدکننده رنگدانه پوست) از بین می‌روند و در نتیجه لکه‌های سفید روی پوست ظاهر می‌شود. این بیماری می‌تواند در هر سنی آغاز شود و اغلب از نواحی دور چشم، دست‌ها یا اطراف دهان شروع می‌شود.
علائم شایع ویتیلیگو:
- لکه‌های سفید با مرز مشخص
- بی‌رنگ شدن مو در ناحیه درگیر
- افزایش حساسیت به آفتاب در نواحی سفید
علل و عوامل زمینه‌ساز:
- اختلال خودایمنی (شایع‌ترین علت)
- ژنتیک (سابقه خانوادگی)
- استرس شدید یا تروما
- تماس با مواد شیمیایی خاص (مانند فنول)
روش‌های درمانی به‌روز (۲۰۲۵):
۱. دارودرمانی:
- مهارکننده‌های JAK (مانند Ruxolitinib و Baricitinib): مؤثر در موارد منتشر و مقاوم
- کورتیکواستروئیدهای موضعی: در مراحل اولیه یا لکه‌های کوچک
- کلسینورین مهارکننده‌ها (Tacrolimus و Pimecrolimus): مناسب برای صورت و نواحی حساس
۲. نوردرمانی (Phototherapy):
- NB-UVB: استاندارد طلایی در درمان گسترده ویتیلیگو
- Excimer Laser (308 nm): مناسب برای نواحی محدود و مقاوم به درمان
۳. پیوند ملانوسیت:
- میکروگرافت اتولوگ: برای ضایعات پایدار با پاسخ کم به دارو
۴. درمان‌های مکمل و حمایت‌کننده:
- مکمل‌های آنتی‌اکسیدان: مانند ویتامین C، ویتامین E، روی (Zinc)
- مکمل‌های ضدالتهاب: مانند کورکومین (Curcumin)
- مدیریت استرس و حمایت روانی: کاهش استرس نقش مهمی در کنترل بیماری دارد
درمان ویتیلیگو در ایران:
- استفاده از تاکرولیموس، فتوتراپی NB-UVB و مکمل‌ها از روش‌های متداول است
- درمان با مهارکننده‌های JAK در مراحل اولیه ورود به بازار است و محدودتر در دسترس است
مراقبت‌های خانگی و توصیه‌های سبک زندگی:
- استفاده از ضدآفتاب با SPF بالا روی نواحی سفید
- خودداری از ضربه یا تحریک پوست در نواحی درگیر (پدیده کوبنر)
- پرهیز از رژیم‌های غذایی التهاب‌زا
- پوشاندن نواحی درگیر در مواقع اضطراب اجتماعی (در صورت تمایل)
آیا ویتیلیگو درمان قطعی دارد؟
تا سال ۲۰۲۵ هیچ درمان قطعی برای ویتیلیگو وجود ندارد. با این حال، درمان‌های جدید مانند JAK inhibitors و تکنیک‌های پیوند ملانوسیت نتایج امیدوارکننده‌ای داشته‌اند و می‌توانند در کنترل بیماری و بهبود ظاهری آن مؤثر باشند.
توصیه‌های دکتر محمدحسن شاهوردی:
- هر بیمار ویتیلیگو منحصر به فرد است؛ انتخاب درمان باید متناسب با سن، شدت بیماری و محل ضایعه باشد
- ترکیب نوردرمانی، داروی موضعی و مکمل‌ها بهترین پاسخ را ایجاد می‌کند
- درمان زودهنگام و پیگیری مداوم باعث کند شدن روند بیماری و جلوگیری از گسترش آن می‌شود
📍 آدرس کلینیک: تهران، کامرانیه شمالی، نبش شیبانی، ساختمان شوان، واحد ۴۰۲ 📞 تلفن: ۰۲۱۲۲۱۸۵۱۸۰ – ۰۹۱۰۴۰۴۱۰۴۹