ویتیلیگو (vitiligo) بیماری لک و پیس

ویتیلیگو

ویتیلیگو یک بیماری طولانی مدت است که در آن لکه های سفید کم رنگ روی پوست ایجاد می شود. علت آن کمبود ملانین است که رنگدانه پوست است.

ویتیلیگو می تواند هر ناحیه ای از پوست را درگیر کند، اما معمولاً در صورت، گردن و دست ها و در چین و چروک های پوستی اتفاق می افتد.

نواحی رنگ پریده پوست در برابر آفتاب سوختگی آسیب پذیرتر هستند، بنابراین هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید و استفاده از کرم ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی بالا (SPF) بسیار مهم است.

علامتهای لک و پیس :

مناطقی از پوست که بیشتر تحت تأثیر ویتیلیگو قرار می گیرند عبارتند از:

دهان و چشم
انگشتان دست و مچ دست
زیر بغل
کشاله ران
اندام تناسلی
داخل دهان شما

همچنین گاهی اوقات می تواند در جایی که ریشه های مو وجود دارد، مانند روی پوست سر ایجاد شود. کمبود ملانین در پوست شما می تواند موهای ناحیه آسیب دیده را سفید یا خاکستری کند.

ویتیلیگو اغلب به صورت یک لکه رنگ پریده از پوست شروع می شود که به تدریج کاملاً سفید می شود. مرکز یک لکه ممکن است سفید باشد، با پوست کم رنگ تر در اطراف آن. اگر رگ های خونی زیر پوست وجود داشته باشد، لکه ممکن است کمی صورتی باشد تا سفید.

لبه های پچ ممکن است صاف یا نامنظم باشند. آنها گاهی قرمز و ملتهب هستند یا تغییر رنگ قهوه ای (هیپرپیگمانتاسیون) وجود دارد.

ویتیلیگو برای پوست شما ناراحتی مانند خشکی ایجاد نمی کند، اما لکه ها ممکن است گاهی خارش داشته باشند.

این وضعیت از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از افراد تنها چند تکه کوچک و سفید دارند، اما برخی دیگر لکه‌های سفید بزرگ‌تری دارند که در نواحی وسیعی از پوستشان به هم می‌پیوندند.

هیچ راهی برای پیش‌بینی میزان آسیب‌دیدگی پوست وجود ندارد. لکه های سفید معمولا دائمی هستند.

انواع ویتیلیگو
2 نوع اصلی ویتیلیگو وجود دارد:

ویتیلیگو غیر سگمنتال
ویتیلیگو سگمنتال
در موارد نادر، ممکن است ویتیلیگو تمام بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد. این بیماری به عنوان ویتیلیگو یونیورسالیس شناخته می شود.

ویتیلیگوی غیر سگمنتال

در ویتیلیگوی غیر سگمنتال (که ویتیلیگوی دوطرفه یا ژنرالیزه نیز نامیده می شود)، علائم اغلب در هر دو طرف بدن شما به صورت لکه های سفید متقارن ظاهر می شوند.

تکه های متقارن می توانند در موارد زیر ظاهر شوند:

پشت دستان شما
بازوها
پوست اطراف منافذ بدن، مانند چشم
زانو
آرنج ها
پا
ویتیلیگوی غیر سگمنتال شایع ترین نوع ویتیلیگو است که از هر 10 نفر مبتلا به این عارضه 9 نفر را مبتلا می کند.

ویتیلیگو سگمنتال

در ویتیلیگو سگمنتال (همچنین به عنوان ویتیلیگوی یک طرفه یا موضعی شناخته می شود)، لکه های سفید فقط یک ناحیه از بدن شما را تحت تاثیر قرار می دهند.

ویتیلیگوی سگمنتال نسبت به ویتیلیگوی غیر سگمنتال کمتر شایع است، اگرچه در کودکان شایع تر است. معمولاً زودتر شروع می شود و از هر 10 کودک مبتلا به ویتیلیگو 3 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد.

چه چیزی باعث ویتیلیگو می شود؟

ویتیلیگو به دلیل کمبود رنگدانه ای به نام ملانین در پوست ایجاد می شود. ملانین توسط سلول های پوست به نام ملانوسیت تولید می شود و به پوست شما رنگ می دهد.

در بیماری ویتیلیگو، ملانوسیت‌های کافی برای تولید ملانین کافی در پوست شما وجود ندارد. این باعث ایجاد لکه های سفید روی پوست یا موهای شما می شود.

شرایط خود ایمنی

تصور می شود که ویتیلیگو غیر سگمنتال (شایع ترین نوع) یک بیماری خود ایمنی باشد.

در شرایط خودایمنی، سیستم ایمنی به درستی کار نمی کند. به جای حمله به سلول های خارجی، مانند ویروس ها، سیستم ایمنی بدن شما به سلول ها و بافت های سالم بدن شما حمله می کند.

اگر ویتیلیگوی غیر سگمنتال دارید، سیستم ایمنی شما سلول های ملانوسیت پوستی را که ملانین می سازند، از بین می برد.

ویتیلیگو همچنین با سایر بیماری های خود ایمنی مانند پرکاری تیروئید (غده تیروئید پرکار) همراه است، اما همه افراد مبتلا به ویتیلیگو به این شرایط مبتلا نمی شوند.

عوامل خطر

اگر:

سایر اعضای خانواده شما آن را دارند
سابقه خانوادگی سایر بیماری های خودایمنی وجود دارد – برای مثال، اگر یکی از والدین شما کم خونی پرنیشس داشته باشد (یک بیماری خودایمنی که معده را تحت تاثیر قرار می دهد)
شما یک بیماری خود ایمنی دیگر دارید
ملانوما (نوعی سرطان پوست) یا لنفوم غیر هوچکین (سرطان سیستم لنفاوی) دارید.
شما تغییرات خاصی در ژن های خود دارید که به ویتیلیگوی غیر سگمنتال مرتبط است.

مواد شیمیایی عصبی

تصور می شود که ویتیلیگوی سگمنتال (نوع کمتر رایج) ناشی از مواد شیمیایی آزاد شده از انتهای عصب در پوست شما باشد. این مواد شیمیایی برای سلول های ملانوسیت پوست سمی هستند.

محرک ها

این امکان وجود دارد که ویتیلیگو ممکن است توسط رویدادهای خاصی ایجاد شود، مانند:

رویدادهای استرس زا مانند زایمان
آسیب های پوستی، مانند آفتاب سوختگی شدید یا بریدگی (که به عنوان پاسخ کوبنر شناخته می شود)
تغییرات هورمونی در بدن، مانند بلوغ
مشکلات کبد یا کلیه
قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص
ویتیلیگو به دلیل عفونت ایجاد نمی شود و شما نمی توانید آن را از شخص دیگری که به آن مبتلا شده است بگیرید.

تشخیص ویتیلیگو

پزشک متخصص پس از بررسی نواحی آسیب دیده پوست قادر به تشخیص ویتیلیگو خواهد بود.

آنها ممکن است از شما بپرسند که آیا:

سابقه ویتیلیگو در خانواده شما وجود دارد
سابقه سایر بیماری های خود ایمنی در خانواده شما وجود دارد
شما به نواحی آسیب دیده پوست آسیب رسانده اید – برای مثال، آیا در آنجا آفتاب سوختگی داشته اید یا راش شدید
شما به راحتی زیر نور خورشید برنزه می شوید یا می سوزید
هر ناحیه از پوست بدون درمان بهتر شده است یا اینکه بدتر می شود
فکر می کنید ویتیلیگو شما توسط چیزی تحریک شده است
شما قبلاً هر روش درمانی را امتحان کرده اید
پزشک عمومی همچنین ممکن است از شما در مورد شیوع ویتیلیگو و تأثیر آن بر زندگی شما سؤال کند. به عنوان مثال، چقدر بر اعتماد به نفس و عزت نفس شما تأثیر می گذارد و آیا بر شغل شما تأثیر می گذارد یا خیر.

لامپ وود
در صورت وجود، پزشک متخصص ممکن است از یک لامپ فرابنفش (UV) به نام لامپ وود استفاده کند تا پوست شما را با جزئیات بیشتری ببیند. شما باید در یک اتاق تاریک باشید و لامپ در فاصله 10 تا 13 سانتی متری از پوست شما قرار می گیرد.

لکه‌های ویتیلیگو در زیر نور فرابنفش راحت‌تر دیده می‌شوند، که به پزشک کمک می‌کند ویتیلیگو را از سایر بیماری‌های پوستی، مانند پیتریازیس ورسیکالر (که در آن رنگدانه‌ها به دلیل عفونت قارچی از بین می‌رود) تشخیص دهد.

سایر شرایط خود ایمنی

از آنجایی که ویتیلیگو غیر سگمنتال ارتباط نزدیکی با سایر شرایط خودایمنی دارد، ممکن است بررسی شود که آیا علائمی دارید که می تواند نشان دهنده یک بیماری خود ایمنی باشد، مانند:

خستگی و کمبود انرژی که ممکن است نشانه ای از بیماری آدیسون باشد
تشنه بودن و نیاز به دفع مکرر ادرار که ممکن است نشانه دیابت باشد
همچنین ممکن است برای بررسی میزان عملکرد غده تیروئید به آزمایش خون نیاز باشد.

درمان ویتیلیگو

اگر ویتیلیگو شدید است یا شما را ناراضی می کند، ممکن است بخواهید درمان را در نظر بگیرید.

لکه های سفید ناشی از ویتیلیگو معمولاً دائمی هستند، اگرچه گزینه های درمانی برای کاهش ظاهر آنها در دسترس است.

اگر لکه ها نسبتاً کوچک هستند، می توان از کرم استتار پوست برای پوشاندن آنها استفاده کرد.

از کرم‌های استروئیدی نیز می‌توان برای بازگرداندن مقداری رنگدانه روی پوست استفاده کرد، اما استفاده طولانی‌مدت می‌تواند باعث ترک‌های پوستی و نازک شدن پوست شود.

اگر کرم‌های استروئیدی مؤثر نباشند، ممکن است از فتوتراپی (درمان با نور) استفاده شود.

اگرچه درمان ممکن است به بازگرداندن رنگ به پوست شما کمک کند، اما اثر آن معمولا دوام نمی آورد. درمان نمی تواند از گسترش بیماری جلوگیری کند.

عوارض ویتیلیگو

ویتیلیگو گاهی اوقات می تواند مشکلات دیگری ایجاد کند.

به دلیل کمبود ملانین، پوست شما در برابر اثرات نور خورشید آسیب پذیرتر می شود. برای جلوگیری از آفتاب سوختگی حتما از ضد آفتاب قوی استفاده کنید.

ویتیلیگو ممکن است با مشکلات چشمی مانند التهاب عنبیه، التهاب لایه میانی چشم (یووئیت) و از دست دادن جزئی شنوایی (هیپواکوزیس) همراه باشد.

مشکلات مربوط به اعتماد به نفس و عزت نفس در افراد مبتلا به ویتیلیگو رایج است، به خصوص اگر نواحی از پوست که اغلب در معرض آن قرار دارند را تحت تاثیر قرار دهد.

https://www.nhs.uk/conditions/vitiligo/